En genel anlatımla sivil toplum kuruluşları (STK’lar) belli alanlarda kuruluş hedeflerine yönelik faaliyet gösteren, toplum yararına çalışan, kar amacı gütmeyen, toplumda demokratik, çoğulcu ve katılımcı anlayışın gelişimine katkı sağlayan, gönüllü bireylerin ortak hedefler doğrultusunda bir araya gelmesiyle oluşan örgütlü yapılardır. Toplumun önemli aktörlerinden olan sivil toplum kuruluşları ülkenin demokratikleşme ve kalkınmasında önemli rol oynamakta ve her geçen gün nitelik ve nicelik açısından gelişim göstermektedir.
Araştırma raporunun birinci bölümünde, öncelikle sivil toplum kavramı ve sivil toplum kuruluşlarının toplumsal işlevleri üzerine durulmuş, sonrasında yasal statüsüne göre sivil toplum kuruluşları teker teker incelenmiş, sivil toplum kuruluşlarında sürdürülebilirlik sorunu ve kaynak geliştirme yöntemleri üzerinde durularak genel bir kavramsal çerçeve sunulmaya çalışılmıştır.
İkinci bölümde, Türkiye geneli ve TR71 Bölgesi’nde (Aksaray, Kırıkkale, Kırşehir, Nevşehir, Niğde) sivil toplum örgütlenmesi incelenmiş, bu alanda faal olan derneklere odaklanılarak bölgedeki genel görünüm ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu kapsamda Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünden alınan istatistiki veriler kullanılmış, Türkiye’deki ve bölgedeki faal derneklerin illere, faaliyet alanlarına ve çalışan sayılarına göre dağılımları incelenmiştir.
Üçüncü yani son bölümde ise, saha araştırmasından elde veriler analiz edilmiştir. Saha araştırması ile hedeflenen bölgedeki sivil toplum kuruluşlarının kurumsal kapasitesi, karşılaştıkları sorunlar ve ihtiyaçlarının ortaya konulmasıdır. Araştırmanın hedef kitlesini öncelikle engelli, kadın, genç, çocuk, çevre, eğitim gibi belli hedef gruplarına yönelik ve bu alanlarda faaliyet gösteren dernekler oluşturmaktadır. Bu sivil toplum kuruluşlarının seçilmesinin sebebi bölgedeki toplumsal ve sosyal sorunlara çözüm üretme noktasında aktif rol üstlenebilecek aktörler olduklarının düşünülmesidir. İlk aşamada bölge illerinin İl Sivil Toplumla İlişkiler Müdürlükleri ziyaret edilerek çalışmanın amaç ve yöntemine ilişkin bilgi verilmiş, bölgede bulunan dernekler il ve faaliyet bazında incelerek il müdürlüklerinden bilgi alınmıştır. Saha çalışmalarında yöntem olarak nicel analiz yöntemi tercih edilmiş olup, nicel analiz yöntemlerinden anket tekniği kullanılmıştır. Literatür taraması yapılarak ve benzer araştırma raporları incelerek oluşturulan anket formu öncelikle pilot il olarak belirlenen Nevşehir ilinde bulunan sivil toplum kuruluşlarına yüz yüze görüşme tekniğiyle uygulanmıştır. Pilot uygulama aşamasında anlaşılamayan, hatalı veya eksik olduğu düşünülen anket soruları bu aşamada tespit edilmiş, ilgili sorularda revizyona gidilerek diğer bölge illerinde internet yolu ile anket toplama çalışmalarına devam edilmiştir. Araştırma bulgularının Ajansın bundan sonra yürüteceği faaliyetlerde kamu, özel sektör, sivil toplum işbirliğinin teşvik edilmesi anlamında katkı sağlayacağı ve bu alanda yürütülecek çalışmalar için zemin oluşturacağı düşünülmektedir.
Analize ulaşmak için tıklayınız.
